W pierwszej poznajemy zagadnienia : Tło, Wygląd, Zachowanie i Psychika.
Tło
Nie w każdym miejscu i nie na każdym tle kamera pokaże nas w atrakcyjny sposób. Zwróć uwagę na jakim tle jesteś filmowany. Dobrym pomysłem jest neutralne jednolite tło, przeciwieństwem jest tło pełne przedmiotów czyli scenografia. Bezwzględnie złym pomysłem jest sytuacja w której wyrasta ci z głowy gaśnica itp. Im więcej przedmiotów dookoła tym bardziej odciągają uwagę od tego co masz do powiedzenia. Z drugiej jednak strony, niektóre przedmioty mogą uwiarygodnić twoją wypowiedź i stworzyć pożądany klimat, np. regał z książkami, wnętrze nowoczesnej kuchni czy aleja drzew. W przypadku agresywnego tła warto wykorzystać płytką głębię ostrości i ustawić ostrość na mówce a tło zostawić lekko rozmyte. Jedno jest pewne uważaj na otoczenie, i to w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu. Może się zdarzyć że celowo lub przez przypadek zostaniesz ustawiony na tle wywołującym złe skojarzenia a na pierwszy rzut oka aż tak źle to nie wyglądało. Niekorzystny może być np. zaniedbany budynek, nie musi to być od razu ruina wystarczy że ma odrapane ściany i stylistkę rodem z PRL-u. Inne negatywne przykłady to garderoby z wieszakami, kontakty elektryczne, skrzynki rozdzielcze, niepożądane loga, itd.
Pamiętajmy, że widzowie będą cię oceniali najpierw po wyglądzie. Schludny elegancki ubiór zwykle jest na miejscu, jeżeli jednak występujesz w roli eksperta wędkarskiego, możesz śmiało założyć gumowce i zieloną kamizelkę. Po prostu ubieraj się stosownie do sytuacji, miejsca oraz swojej roli. Wybierz sprawdzony zestaw, w którym czujesz się komfortowo. Mężczyźni powinni upewnić się, czy nogawki od spodni są wystarczająco długie i czy mają skarpetki w neutralnym, najlepiej ciemnym odcieniu. Kobiety natomiast powinny zrezygnować ze strojów zbyt skąpych, przykrótkich spódniczek i sukienek bez ramion. Unikaj zbyt wyrazistych kontrastujących ze sobą wzorów i nadmiaru kolorów. Zakazane są wszelkie drobne kratki, gdyż w obiektywie kamery może nastąpić efekt „ drżenia tych wzorów” Ubieraj się wygodnie, tak aby nie czuć się skrępowanym swoim ubiorem. Przygotowując garderobę z myślą o prezentacji przed kamerą ostrożnie odnieś się do czerni, bieli i czerwieni. Pamiętaj, że tzw. telewizyjnymi kolorami są wszelkie odcienie niebieskiego (jasny błękit, błękit marynarski, granat) oraz wszelkie barwy pastelowe. Lepiej nie zakładaj nowo zakupionych ubrań. Upewnijmy się, że nie masz na sobie przedmiotów, które mogłyby zakłócać pracę mikrofonu (np. luźno zwisającego długiego łańcuszka na szyi). Unikaj również wszystkiego, co nadmiernie odwraca uwagę np. połyskujących przedmiotów lub długich brzęczących kolczyków. Jeżeli chcesz zamanifestować swoją indywidualność możesz to zrobić dyskretnymi dodatkami ale uważaj. Zbyt fikuśny szalik czy czapka nie przysporzą ci aplauzu. Zadbaj o to żeby twoje oczy nie kryły się za grubymi oprawkami okularów czy pod za dużym rondem kapelusza. To oczy są linią komunikacji, niech będą dobrze widoczne. Nie muszę już pisać że ciemne okulary są nie do przyjęcia. Oczywiście dobrze jest skorzystać z usług wizażystki. Rzeczą nieodzowną jest tu puder kryjący niedoskonałości cery, fluid oraz bibułki matujące – tyczy się to zarówno pań jak i panów. Dobrze przespana noc przed występem pozwoli uniknąć podkrążonych oczu. Fryzura i zarost potrafią również być kłopotliwe. Ideałem jest sytuacja, jesteśmy po wizycie u fryzjera. Zwykle lepszą są spięte niż rozpuszczone włosy gdyż nie ma ryzyka że co chwila będą uderzać w mikrofon.
Zwróć uwagę na swoje zachowanie (gesty, postawa ciała, ruch). Podczas rozmowy nie poruszaj się niepotrzebnie, nie kołysz na boki, nie dotykaj rękami twarzy. Ćwicz wystąpienia stojąc na obszarze nie większym niż 50 cm na 50 cm i nie wychodząc z tego obszaru. Stosuj spokojne oraz otwarte ruchy dłoni i ramion. Możesz czasem wychylić się w prawo lub lewo albo zrobić maksymalnie pół kroku do przodu lub tyłu (i to też raczej nie). Zachowaj wyprostowaną pozycję oraz kontroluj gestykulację, by pozostała ona na umiarkowanym poziomie. Zwykle patrz na rozmówcę lub do kamery. W przypadku telewizji bardzo rzadko patrzy się bezpośrednio do kamery w przypadku filmów dla potrzeb internetu jest odwrotnie. Ale i tak nie pokazuj palcem na kamerę czy nie zaglądaj do obiektywu jak przez dziurkę od klucza. Pamiętaj o sympatycznym wyrazie twarzy (często się uśmiechaj). Tak, możesz spytać która kamera jest „główna” i do której kamery możemy mówić. Nie zwracaj uwagi na to, co dzieje się poza kamerą (często występujemy w miejscach gdzie jest wiele osób i istnieje mnóstwo czynników rozpraszających). Kamera demaskuje zbyt ekspresywną mimikę i gestykulację oraz problemy z utrzymaniem kontaktu wzrokowego z rozmówcą. Zwróć uwagę, że nagrania demaskują wszelkie negatywne werbalne nawyki (np. przerywniki, chrząknięcia), które mogą być nieprzyjemne w odbiorze. Unikaj na wizji picia, jedzenia i innych gestów których sam nie chciałbyś oglądać u innych.
Psychika
Przed każdym wystąpieniem przed kamerą przygotuj się starannie zarówno merytorycznie, jak i emocjonalnie. Nie ma nic gorszego niż myślenie że słabo wypadnę tuż przed wejściem przed kamerę. Kamera zjada mózg. Po pierwsze nie panikuj, nic złego ci się nie stanie. Uspokój myśli, uśmiechnij się. Nie wkręcaj się w smutek, nie wkręcaj się w lęk, nie mów że to nie twój dzień itd. Stres ściska ci żołądek to normalne, tak naprawdę to pozytywna adrenalina. Ona pomoże Ci dać z siebie wszystko. Trema polega na obawie przed krytyką, co działa na nas paraliżująco. Dlatego należy odzyskać utracone poczucie pewności siebie. Najpierw autosugestia, tak jestem przygotowany. Należy wyrabiać u siebie właściwą postawę – uniezależnić się od ocen otoczenia i polegać na własnej ocenie swoich wiadomości i umiejętności. Ważne jest wypracowanie równowagi wewnętrznej pomiędzy emocjonalnym podnieceniem, a trzeźwym osądem i spojrzeniem na siebie. Staraj się maksymalnie skupić na zadaniu, jakie stoi przed tobą, odsuwaj na dalszy plan myśl o sukcesie czy niepowodzeniu. Możesz kontrolować i kierować dwoma obszarami – napięciem mięśniowym i oddechem. Możesz np. zrobić parę przysiadów i serie głębokich oddechów. Istnieje wiele technik relaksacyjnych, które z reguły prowadzą do tzw. głębokiego odprężenia. Techniki te aplikowane we właściwych proporcjach, pozwalają zredukować napięcia mięśniowe. Każdy z nas wypracowuje sobie swoje sposoby. Ja polecam modlitwę Franka Herberta z powieści Diuna:
Nie wolno się bać, strach zabija duszę. Strach to mała śmierć, a wielkie unicestwienie. Stawię mu czoło. Niech przejdzie po mnie i przeze mnie. A kiedy przejdzie, odwrócę oko swej jaźni na jego drogę. Którędy przeszedł strach, tam nie ma nic. Jestem tylko ja.
Już wkrótce część druga w której poznasz tajemnice:
Konstrukcji wypowiedzi,
Sztuki mówienia,
Współpracy z kamerzystą.
